Là một tỷ phú, nhà sáng lâp ra Microsoft, chương trình viên và nhà từ thiện, Bill Gates luôn được săn lùng vì những lời khuyên ông đưa ra hàng ngày. Vì vậy, thỉnh thoảng, ông để lại những “hạt ngọc trai” của trí tuệ cho những ai vẫn tin tưởng và dõi theo dấu chân ông.

Mới đây, Gates đã viết một bài luận chứa đựng những lời khuyên vô cùng giá trị cho khóa học chuẩn bị tốt nghiệp năm 2017. Trong bài luận, Gates chia sẻ những gì ông ao ước ông được biết ở trường và những gì ông sẽ làm nếu ông tốt nghiệp trong thời điểm này.

Bill Gates chưa bao giờ tốt nghiệp đại học, ông bỏ học ở Harvard chỉ sau 2 năm. Nhưng nếu hôm nay ông tốt nghiệp, có 3 lĩnh vực ông tin rằng chứa đựng rất nhiều cơ hội: trí thông minh nhân tạo, bởi vì “chúng ta chỉ bắt đầu đề cập đến những cách thức nó sẽ làm cuộc sống mọi người sáng tạo và hiệu quả hơn”; năng lượng, bởi vì “chế tạo năng lượng sạch, với giá cả phải chăng và đáng tin cậy là vô cùng thiết yếu trong việc chống nghèo đói và biến đổi khí hậu”; và cuối cùng là sinh học, “lĩnh vực với những cơ hội chín muồi giúp con người sống lâu hơn và khỏe mạnh hơn.”

Ảnh minh hoạ

Trong bài luận của mình, Gates cũng chia sẻ những gì ông ấy ao ước được biết khi còn đi học. “Có một điều rằng, trí thông minh không quan trọng như tôi từng nghĩ, và nó tồn tại ở nhiều dạng khác nhau”. Gates đã viết rằng: “Vào những ngày đầu của Microsoft, tôi tin rằng nếu mình có thể viết nên những dòng mã (code) tuyệt vời, tôi cũng có thể quản lý nhân viên hiệu quả hoặc điều phối một nhóm marketing hay đảm nhiệm bất kỳ một nhiệm vụ nào khác. Tôi đã sai về điều đó. Tôi phải học cách nhận ra và trân trọng những tài năng khác nhau của mọi người. Bạn thực hiện điều này càng sớm bao nhiêu, cuộc sống của bạn sẽ giàu có hơn bấy nhiêu.”

Gates cũng cảm thấy xấu hổ rằng ông sẽ không thực sự thấu hiểu sự bất bình đẳng cho đến những giai đoạn cuối đời. Quan điểm của ông về thế giới mãi mãi thay đổi sau chuyến hành trình đến Châu Phi với vợ ông, Melinda, lúc ông 30 tuổi. “Chúng tôi sửng sốt trước những gì chúng tôi đã chứng kiến. Không thể tin được rằng hàng triệu trẻ em chết vì bệnh tật mà không một ai ở những quốc gia giàu có thèm lo lắng về điều đó.” Gates đã viết như vậy. “Chúng ta nghĩ rằng đó là điều không công bằng nhất trên thế giới này. Chúng ta đã nhận ra chúng ta không thể đợi để đẩy lùi tình trạng này – chúng ta phải bắt đầu cho đi và hành động ngay lập tức.

Ảnh minh hoạ

Đây là bài luận đầy đủ của Gates:

Các bạn của khóa học 2017 thân mến,

Chúc mừng các bạn! Các bạn vừa hoàn thành xong một việc mà tôi chưa bao giờ có thể thực hiện được – đó là lấy được một tấm bằng đại học.

Trong lễ phát bằng, tôi chắc chắn rằng bạn đã nhận được rất nhiều lời khuyên từ diễn giả, chú và dì của bạn. Tôi hy vọng các bạn không cảm thấy quá tải khi tôi muốn chia sẻ một vài suy nghĩ của mình.

Những cử nhân mới thường hỏi tôi một số lời khuyên về nghề nghiệp. Tôi cảm thấy may mắn khi cuộc cải cách công nghệ số diễn ra khi tôi ở độ tuổi 20, và Paul Allen và tôi có cơ hội để tạo nên thời đại ấy. (Đây là lời giải thích cho việc thiếu bằng đại học của tôi: Tôi đã rời trường bởi vì chúng tôi sợ cuộc cải cách sẽ diễn ra mà chúng tôi không thể góp mặt).

Nếu tôi bắt đầu hôm nay và tìm kiếm một cơ hội có sức ảnh hưởng mạnh mẽ lên thế giới, tôi sẽ cân nhắc 3 lĩnh vực.

Ảnh minh hoạ

Một là trí thông minh nhân tạo. Chúng ta chỉ bắt đầu đề cập đến những cách thức nó sẽ làm cuộc sống mọi người sáng tạo và hiệu quả hơn.

Thứ hai là năng lượng, bởi vì chế tạo năng lượng sạch, với giá cả phải chăng và đáng tin cậy là vô cùng thiết yếu trong việc chống nghèo đói và biến đổi khí hậu.

Thứ ba là sinh học, lĩnh vực chứa đựng đầy rẫy những cơ hội giúp mọi người sống lâu hơn và khỏe mạnh hơn.

Nhưng có một số điều trong cuộc sống của bạn luôn đúng cho dù cho bạn có theo đuổi con đường sự nghiệp nào. Tôi ước tôi hiểu những điều này sâu sắc hơn khi tôi rời trường học. Có một điều rằng trí thông minh không quan trọng như tôi từng nghĩ, và nó tồn tại ở nhiều dạng khác nhau.

Vào những ngày đầu của Microsoft, tôi tin rằng nếu mình có thể viết nên những dòng mã (code) tuyệt vời, tôi cũng có thể quản lý nhân viên hiệu quả hoặc điều phối một nhóm marketing hay đảm nhiệm bất kỳ một nhiệm vụ nào khác. Tôi đã sai về điều đó. Tôi phải học cách nhận ra và trân trọng những tài năng khác nhau của mọi người. Bạn thực hiện điều này càng sớm bao nhiêu, cuộc sống của bạn sẽ giàu có hơn bấy nhiêu.

Ảnh minh hoạ

Một điều khác tôi ước tôi hiểu ra sớm hơn đó là sự bất bình đẳng thực sự tồn tại như thế nào. Tôi không nhận ra điều này cho đến quãng cuối của tuổi 30, khi Melinda và tôi đi du lịch lần đầu đến Châu Phi. Chúng tôi thật sự sửng sốt bởi những gì chúng tôi thấy. Khi chúng tôi quay trở lại, chúng tôi học ra được nhiều điều hơn. Không thể tin được rằng hàng triệu trẻ em chết vì bệnh tật mà không một ai ở những quốc gia giàu có thèm lo lắng về điều đó. Chúng tôi nghĩ rằng đó là điều không công bằng nhất trên thế giới này. Chúng tôi đã nhận ra không thể đợi để đẩy lùi tình trạng này – chúng tôi phải bắt đầu cho đi và hành động ngay lập tức.

Bạn biết nhiều hơn tôi khi tôi ở độ tuổi của bạn. Công nghệ cho phép bạn nhìn ra vấn đề với cách thức mà những người trong thời đại chúng tôi không thể, và nó trao tặng bạn sức mạnh giúp đỡ người khác theo cách mà chúng tôi đã không có khả năng làm được. Bạn có thể bắt đầu đấu tranh cho sự bất bình đẳng sớm hơn, kể cả khi nó tồn tại trong cộng đồng bạn hoặc trong một đất nước cách đây nửa vòng Trái đất.

Trong khi đó, tôi khuyên bạn nên kết giao với những người có thể thách thức bạn, dạy bạn và thúc đẩy bạn trở thành con người tốt nhất có thể. Melinda đã làm thế với tôi, và tôi đã trở thành một con người tốt hơn. Giống như người bạn tốt bụng của chúng tôi là Warren Bufffett, tôi đo lường sự hạnh phúc của bản thân bằng việc liệu những người bên cạnh tôi có hạnh phúc và yêu thương tôi, và bằng sự khác biệt tôi đã tạo ra trong cuộc sống của những người khác.

Nếu tôi có thể tặng mỗi người trong các bạn một món quà tốt nghiệp. Đó sẽ là cuốn sách “The Better Angels of Our Nature” (Những thiên thần đẹp hơn của Tạo hóa) viết bởi Steven Pinker. Sau nhiều năm đèn sách, bạn có thể không mấy hứng thú với việc đọc một cuốn sách 700 trang. Nhưng hãy đưa nó vào danh sách tác phẩm mà bạn nên đọc. Nó là cuốn sách truyền cảm hứng nhất mà tôi đã từng xem.

Ảnh minh hoạ

Pinker đã đưa ra một lập luận thuyết phục rằng thế giới đang trở nên tốt hơn, rằng chúng ta đang sống trong thời kỳ thanh bình nhất trong lịch sử loài người. Điều này có thể là một mục tiêu khó đạt được, đặc biệt là trong hiện tại. Khi bạn nói với mọi người rằng thế giới đang dần tốt lên, họ sẽ nhìn bạn như thể bạn vô cùng ngây thơ hoặc vô cùng điên rồ.

Nhưng điều đó đúng. Một khi bạn hiểu ra điều này, bạn sẽ nhìn thế giới theo một cách khác. Nếu bạn nghĩ mọi thứ đang trở nên tốt hơn, bạn sẽ tìm ra những gì tạo nên điều đó để có thể thúc đẩy và mở rộng nó ra phạm vi nhiều người ở nhiều nơi khác nhau.  

Điều đó không có nghĩa là bạn phớt lờ những vấn đề nghiêm trọng chúng ta đang đối diện. Nó chỉ có nghĩa là bạn tin rằng chúng có thể được giải quyết, và bạn vừa chuyển sang việc hành động dựa trên niềm tin đó.

Đây là điều cốt lõi trong quan điểm của tôi. Nó giúp tôi đứng vững trong những thời kỳ khó khăn và là lý do tôi vẫn yêu công việc từ thiện sau hơn 17 năm. Tôi nghĩ bạn cũng có thể làm được điều này.

Chúc tất cả các bạn may mắn. Được sống trong thời đại này là một điều tuyệt vời và tôi hy vọng các bạn sẽ hết mình với nó.

Phương Lâm biên dịch

Xem thêm: